Synagóga Zborov

Prvou synagógou v štýle modlitebne bola pre prisťahovalcov z Galície drevená modlitebňa v niektorom súkromnom dome. Tolerančný edikt cisára Jozefa II. (1781) zvýšil počet o  židovských prisťahovalcov v Zborove. Takto židovská komunita si založila jednu z najstarších a najväčších židovských náboženských obcí a rabinát. Preto už v 18. storočí v Zborove existovala drevená synagóga / modlitebňa najprv ako samostatný drevený objekt. Drevená synagóga bola postavená podľa vzoru poľských synagóg z Galície. Ďalšia už murovaná synagóga je známa už začiatkom 19. storočia. Táto synagóga bola pôvodne dvojpodlažná s prednou s trojosovou fasádou, na ktorej sa nachádzali dva rady vysokých okien končiacich oblúkovom tvare. Po Prvej svetovej vojny sa zo Zborovskej synagógy sa zachovalo málo. Pôvodne dvojpodlažnej budovy sa v roku 1915 stala jednoposchodová stavba. Synagóga mala rozmery 7m x 13m a v súčasnosti je ako jednopodlažná budova s bočnými schodmi na galériu pre ženy a dievčatá zo zadnej strany budovy. Po Druhej svetovej vojne už jednoposchodová synagóga v obci slúžila ako požiarna zbrojnica.

Typológia synagógy: synagóga kombinovaného typu meštiackeho domu a priemyselnej haly

Hlavní rabíni: Arje Jehuda Löw, Ezechiel Landau, Jozef Löwy, Lebuš Horowitz, moše Jozef Teitelbaum, Meses Weiss, David Schüssel, Jechiel Michel, Jezef Lichtenstandt, Moses Fläster a Ignac Amsel.

---

ŽNO Zborov

Počas histórie sa židia prechodne usadzovali v Zborove a príležitosť zborovskej lokality využívali kvôli obchodu a trhom v Bardejove, kde sa usádzať nemohli. Prvé usídlenie rodín v Zborove sa datujú už na polovicu 17. storočia. Po uvoľnení židovských obmedzení sa počet židov postupne zvyšoval najmä o prisťahovalcov z Haliče. Do toho obdobia patrí aj založenie samostatnej židovskej náboženskej obce v Zborove. Rovnako už koncom 18. storočia bol zriadený v Zborove rabinát. Koncom 19. storočia už do rabinátu Zborov patrili židia až 18 okolitých dedín. Začiatkom 20. storočia počet židov v Zborove rástol, avšak po Prvej svetovej vojne boli židia perzekvovaní, nakoľko ich obviňovali, že pomáhali Rusom. Sľubný rozvoj ŽNO v Zborove však zastavili udalosti so vznikom Slovenského štátu, ktorých vrchol dosiahol v máji 1942, kde boli deportované cele rodiny do koncentračných táborov. Po vojne sa niekoľko pár židov vrátili do Zborovo a následne sa presťahovali do väčších miest.

---

GWŻ Zborov

Podczas dziejów, Żydzi tymczasowo osiedlali się w Zborove. Albowiem z racji swojego dogodnego położenia Zborov był atrakcyjnym miejscem dla kupców żydowskich – stąd mieli oni stosunkowo blisko do Preszowa – w celach handlowych czy biorąc udział w tradycyjnych targach handlowych w Preszowe. Należy podkreślić, że w owym okresie Żydzi mogli się osiedlać w Zborowie, natomiast w samym mieście Preszow mieli zakaz osiedlania się. Pierwsze rodziny żydowskie, które osiedliły się na stałe w Zborove – to okres połowy XVII wieku – ten fakt został wówczas odnotowany w miejscowych źródłach. Po zniesieniu dyskryminajcyjnych ograniczeń związanych z mobilnością ludności żydowskiej, liczba Żydów w Zborove stopniowo rosła. Na przyrost ludności żydowskiej, wpłynęła imigracja – napływ przybyszów ze sąsiedniego Halicza. Również w przeciągu XVIII wieku doszło do kolejnych istotnych wydarzeń, które miały wpływ na rozwój żydowskiej obecności w Zborowe. A mianowicie, powstała w tym okresie czasu samodzielna żydowska gmina wyznaniowa a pod koniec XVIII wieku w Zborove ustanowiono rabinat. Pod koniec XIX wieku rabinatowi w Zborove podlegali pod względem prawnym Żydzi mieszkający w okolicznych 18 wsiach. Na początku XX wieku odnotowano wzrost ludności żydowskiej w Zborove. Jednakże polityka  dyskryminacji wobec Żydów w Zborove, którym zarzucano współpracę z wojskami rosyjskimi podczas pierwszej wojny światowej w okresie międzywojennym, wpłynęła na jakiś czas negatywnie na rozwój społeczności żydowskiej w Zborove. Tym niemniej żydowska gmina wyznaniowa v Zborove się stabilizowała a co więcej dalej się rozwijała. Kres temu rozwojowi, położyła druga wojna światowa i wydarzenia z nią związane a mianowicie polityka prześladowań i dyskryminacji ludności żydowskiej podczas istnienia państwa słowackiego. Prześladowania osiągają swój punkt kulminacyjny w maju 1942 roku, kiedy całe rodziny żydowskie ze Zborova zostały deportowane do obozów koncentracyjnych. Po zakończeniu drugiej wojny światowej,  kilka rodzin żydowskich, które przeżyły Zagladę wróciła do Zborova. Jednakże, po jakimś czasie, wszyscy oni przeprowadzili się do większych miast.

Żydowskie gminy wyznaniowe (GWŻ) na obszarze okręgu Prešov  (Preszów)