W Piwnicznej przez cały okres międzywojenny działał dom modlitwy, który w 1931 r. planowano poszerzyć. Funkcjonował tam od końca XIX wieku, a zniszczyli go dopiero Niemcy w 1941 r. Wówczas spalono wszystkie księgi. W mieście latały kartki, które ludzie zbierali. Określano go zamiennie: synagogą lub bożnicą.

Był to drewniany budynek, miał dwuspadowy dach i dwa wejścia (dla kobiet i mężczyzn). Często określano ją mianem także synagogi. Wewnątrz nie było bimy (zastępował ją stół), a Aron – ha Kodesz był bardzo ubogi. Tak opisywali ją świadkowie: Bożniczka stała na skrawku ziemi w połowie wzgórza, pod rynkiem miejskim. Została zbudowana z drewna i nakryta dwuspadowym dachem. Miała osobne wejście od frontu dla mężczyzn, prowadzące do głównego pomieszczenia, oraz tylne wejście do żeńskiej części. W środku była wyposażona nadzwyczaj skromnie, nie było bimy, a aron-ha-kodesz nie miał bogatych zdobień. Ściany pobielono, a na środku stał stół, prawdopodobnie pulpit, który go przypominał. Na nim znajdowały się Święte Zwoje. Bardzo możliwe, iż był to również bejt-ha-midrasz, czyli miejsce, gdzie odbywają się regularne modlitwy i studiuje się Pisma, ponieważ w Piwnicznej nie było jesziwy ani żadnej wyższej szkoły żydowskiej.

W Piwnicznej w czasie modlitw zdarzały się przykre incydenty. Czasem małe dzieci wiedzione ciekawością obserwowały w oknach modlitwy Żydów, a gdy się tym znudziły często rzucały w bożnicę kamieniami i rozbijały okna. Urządzano też tzw. „kocią muzykę”. Kończyło się to interwencją policji. Ludzie jednak spoglądali na żydowski dom modlitwy z zainteresowaniem. We wnętrzu synagogi przebywała chwilę przed wojną Janina Michalikówna, wówczas młoda dziewczyna. Dzięki temu znamy opis wnętrza budynku.Po synagodze zostały fragmenty fundamentów.


Synagóga v Piwnicznej – Ul. Tretieho mája 

Počas celého medzivojnového obdobia bola v Piwnicznej modlitebňa, ktorú plánovali v r. 1931 rozšíriť. Fungovala tam od konca 19. storočia a až v r. 1941 ju Nemci zničili. Potom boli všetky knihy spálené. V meste lietali listy z kníh, ktoré ľudia zbierali. Označovali ju zameniteľne ako synagóga alebo svätyňa. 

Išlo o drevenú budovu so sedlovou strechou a dvoma vchodmi (pre ženy a mužov). Často bola označovaná aj ako synagóga. Vnútri nebola žiadna bima (nahradil ju stôl), a Aron ha-kodeš, teda archa, bola veľmi chudobná. Takto ju opisovali svedkovia: Synagóga stála na pozemku uprostred kopca neďaleko Trhového námestia. Mala samostatný predný vchod pre mužov, vedúci do hlavnej miestnosti, a zadný vchod vedúci do ženskej časti. Vnútri bola mimoriadne skromne vybavená, nebola tam bima a Aron ha-kodeš nemal bohaté dekorácie. Steny boli vybielené a v strede stál stôl, asi pracovný stôl, ktorý tak vyzeral. Boli na ňom Sväté zvitky. Je veľmi pravdepodobné, že to už bol Beit ha-midraš, teda miesto, kde sa konajú pravidelné modlitby a študuje sa Písmo, keďže v Piwnicznej nebola ješiva ani žiadna iná židovská vyššia škola. 

Počas modlitieb v Piwnicznej došlo k niekoľkým nepríjemným incidentom. Niekedy malé deti, vedené svojou zvedavosťou, sledovali modlitby Židov cez okná, a keď ich to omrzelo, často hádzali na svätyňu kamene a rozbíjali okná. Uskutočňovala sa aj tzv. „mačacia hudba”. To sa však končilo intervenciou polície. Ľudia si však židovskú modlitebňu prezerali so záujmom. Tesne pred vojnou bývalo v synagóge mladé dievča Janina Michalikówna. Vďaka tomu poznáme popis interiéru budovy. 

Po synagóge zostali iba fragmenty základov. 


Galéria

liknij, aby powiększyć / klikni pre zväčšenie

So súhlasom vlastníka: Fragment widoku na Piwniczną z 1901 r. ze wskazaniem miejsca synagogi.

Synagoga w Piwnicznej – ul. Trzeciego Maja