Synagóga v Lemešanoch, Lemešany č. 80, Lemešany

Aj tato obec sa nachádza na hlavnej ceste medzi Prešovom a Košicami, kde do Košíc a do Prešova židia chodili na jarmoky a odtiaľ aj do Michaloviec i do Vranova nad Topľou. Z dostupných zdrojov však vieme že, židia v Lemešanoch tvorili pomerne väčšiu komunitu už pred rokom 1838. Od polovice 19. storočia boli Lemešany boli sídlom rabinátu a mali synagógu v štýle modlitebne, ktorá bola umiestnená v niektorom väčšom dome alebo ako priamo postavená ako samostatná drevená budova. Po vlne prisťahovalectva asi v 80-tych rokoch 19. storočia ŽNO v Lemešanoch postavili novú klasicistickú murovanú synagógu, vedla ktorej sa nachádzali bejt midraš a ďalšie kultové objekty. Synagóga sa nachádza pri hlavnej ceste na por. č. 80. Má obdĺžnikový pôdorys a polkruhové okenné oblúky v hornej časti, i keď zamurované. Synagóga bola počas Druhej svetovej vojny ustupujúcimi nemeckými vojskami zničená a dnes a slúži ako privátny sklad obecného roľníka.

Typológia synagógy: synagóga kombinovaného typu meštiackeho a sedliackeho domu

Hlavní rabíni: Šalamon Chajimovits, Nathan Naftali Bein, Šalamun Kwetsch, Móric Deutsch, Alexander Frey

---

ŽNO Lemešany

Prítomnosť židov v obci Lemešany evidujeme približne v druhej polovici 18. storočia, ale aj v tomto prípade sa nedá potvrdiť, či pobyt židov v tomto období bol stály. Neskôr začiatkom 19. storočia židia postupne osídlili aj obec v približnom počte asi 15 židovských rodín. V spojení so židmi v okolitých obciach tak v tomto období mohli a pravdepodobne aj založili Židovskú náboženskú obec Lemešany. ŽNO tvorilo asi jej 90 členov. Od polovice 19. storočia už v Lemešanoch je aj sídlo rabinátu a bola zriadená škola ješiva. Lemešany boli pripojené k Maďarsku a židia tak boli deportovaný na územie Maďarska a odtiaľ neskôr do koncentračných táborov. Po vojne už ŽNO nebola obnovená.

---

GWŻ Lemešany

Obecność Żydów we wsi Lemešany odnotowujemy około drugiej połowy XVIII wieku. Tym niemniej i w tym przypadku nie jest możliwe stwierdzić czy pobyt żydowskich rodzin miał charakter stały…Już w późniejszym okresie, to jest na początku XIX wieku Żydzi stopniwo osiedlali się w samej wsi Lemešany, przybliżnie zamieszkało tutaj 15 żydowskich rodzin. Żydzi, którzy żyli we wsi Lemešany, mogli – wspólnie z rodzinami żydowskimi, które mieszkały w okolicznych wsiach – utworzyć żydowską gminę wyznaniową wieś Lemešany. Żydowska gmina wyznaniowa miała w sumie około 90 członków. Od połowy XIX wieku we wsi Lemešany ma swoją siedzibę miejscowy rabinat a została tamże również założona szkoła jesziwa. Ponieważ Lemešany zostały przyłączone do Węgier, w przededniu drugiej wojny światowej, tak w czasie drugiej wojny światowej miejscowi Żydzi zostali wysiedleni na terytorium Węgier właściwych a później stamtąd zostali deportowani do obozów koncentracyjnych. Po zakończeniu drugiej wojny światowej, biorąc pod uwagę, że nikt z członków żydowskiej gminy wyznaniowej nie przeżył Zagłady, tak działalność żydowskiej  gminy wyznaniowej nigdy nie została wznowiona – gmina przestała istnieć.