Synagoga Nowy Sącz – ul. Lwowska 21

Nowy Sącz miał dwie synagogi – jedna istniejąca znajdowała się przy ul. Berka Joselewicza i służyła mieszkańcom centrum miasta. Druga znajdowała się na ul. Lwowskiej, w samym centrum dzielnicy „Piekło”, dawnej wsi Załubińcze. Dzielnica miała swojego własnego rabina, zazwyczaj wywodzącego się z dynastii Halberstamów. Pierwszym z nich został Szlomo Halberstam. Synagogą zarządzali po jego śmierci: Majer Unger, Baruch Kanner, Avigdor Teitelbaum i Mojżesz Blum. Miała mieć nowoczesny wygląd z przeszklonym dachem.

Historia ostatniego rabina na Piekle zamyka działalność tej synagogi. Avigdor Tzvi Halberstam był rabinem w Starym Sączu, a od 1933 r. w Bardiovie. Kiedy wybuchła wojna wrócił do Sącza, na Piekło, do getta dla pracujących. Po wyjeździe głównego miejskiego rabina i cadyka Mordechaja Zeewa, był uważany za rabina sądeckiego. On również obrzezał ostatnie dziecko przed likwidacją getta. Ostatni obrzezany sądecki Żyd miał na imię Mosze Uri. Kiedy rabin szedł na tą uroczystość do piekielskiej synagogi schwytali go Niemcy i obcięli mu brodę i wąsy. Avigdor zginął w Bełżcu, dzieląc los swojego narodu.

Jak wspominał Jakub Muller (1920-2010) stary dom modlitwy znajdował się bliżej ul. Kraszewskiego. Schodziło się do niego niżej, był bardzo zniszczony. Stąd zapewne w latach międzywojennych społeczność żydowska podjęła decyzję o budowie nowej synagogi. W czasie wojny bożnica znajdowała się na terenie getta dla pracujących. Bardzo długo była czynna. Po wojnie została gruntownie przebudowana, obecnie w tym miejscu znajduje się Sądecka Biblioteka Publiczna, która w architekturze nawiązuje do wyglądu synagogi. W bibliotece przechowywana jest Tora oraz wiele innych książek pozostałych po sądeckich Żydach.

---

Synagóga Nowy Sącz – Ľvovská ul. 21 

Nowy Sącz mal dve synagógy – jedna funkčná sa nachádzala na Ul. Berka Joselewicza a slúžila obyvateľom centra mesta. Druhá sa nachádzala na Ľvovskej ulici, v centre štvrti zvanej „Peklo”, bývalej dedine Załubińcze. Štvrť mala svojho vlastného rabína, zvyčajne pochádzajúceho z dynastie Halberstamovcov. Prvým z nich bol Szlomo Halberstam. Po jeho smrti synagógu spravovali Majer Unger, Baruch Kanner, Avigdor Teitelbaum a Mojzesz Mojżesz Blum. Údajne mala moderný vzhľad s presklenou strechou. 

            História posledného rabína v Pekle uzatvára činnosť tejto synagógy. Avigdor Tzvi Halberstam bol rabínom v Starom Sączi a od roku 1933 v Bardejove. Keď vypukla vojna, vrátil sa do Sącza, do „Pekla“, do geta pre pracujúcich. Po odchode hlavného mestského rabína a cadika Mordechaja Zeewa bol považovaný za rabína v Nowom Sączi. Obrezal aj posledné dieťa pred likvidáciou geta. Posledný obrezaný Žid zo Sącza mal meno Mosze Uri. Keď rabín šiel do synagógy v „Pekle“ na obrad, Nemci ho zajali a odrezali mu bradu a fúzy. Avigdor zahynul v Bełżci i tak zdieral osud svojho národa. 

Ako spomínal Jakub Muller (1920-2010), stará modlitebňa sa nachádzala bližšie k Ul. Kraszewského. Schádzalo sa k nej po schodoch, bola vážne poškodená. Preto sa pravdepodobne v medzivojnovom období židovská obec rozhodla postaviť novú synagógu. 

Počas vojny sa svätyňa nachádzala na území geta pre pracujúcich. Veľmi dlho bola aktívna. Po vojne bola dôkladne prestavaná, teraz sa na tomto mieste nachádza mestská Ľudová knižnica, ktorá svojou architektúrou odkazuje na vzhľad synagógy. V knižnici sa uchováva Tóra a mnoho ďalších kníh, ktoré zanechali Židia z Noweho Sącza.