Od potvrdenia židom privilégium slobod datované do roku 1251 sa predpokladá, že i pri neveľkom počte mala židovská obec v meste Veľký šariš alebo v blízkom okolí svoju synagógu. V 80-tych rokoch 18. storočia bola vo Veľkom Šariši založená Židovská náboženská obec, do ktorej patrili židia z 9-tich okolitých dedín. V roku 1820, keď už existuje samostatná Židovská náboženská obec Veľký Šariš bola postavená malá synagóga v štýle modlitebne, ktorá slúžila aj ako bejt midraš. Neskôr tento objekt v roku 1830 prestavali na synagógu v barokovom slohu. Objekt synagógy sa nachádza na súčasnej Východnej ulici. Synagóga bola v štýle menšej meštiackej budovy o rozmerov 10m x 16m. Do synagógy sa vchádzalo cez predsieň, kde bolo schodisko na galériu pre ženy a dievčatá. Hlavná sien bola symetrická štvorcová sien o rozmerov 10m x 10m.

Typológia synagógy: synagóga (prayer hall a bejt midraš) typu menšieho meštiackeho domu.

Hlavní rabíni: Izák Jozefovič, Izak ben Moše Hakodeš, Izák Fränkl a S. Buchführer.


ŽNO Veľký Šariš

Nakoľko územie Veľkého Šariša bolo v stredoveku aktívne je pomerne dosť pravdepodobné, že židia sa vo Veľkom Šariši objavili pomerne skoro, avšak presné evidencie  tomto období nie sú. Začiatkom 18. storočia už v Šarišskej stolici evidujeme 74 židov. Postupným zvyšovaním počtu prítomných židov sa už koncom 18. storočia založila aj Židovská náboženská obec Veľký Šariš.  Okolo roku 1825 je Veľký Šariš aj sídlom rabinátu. Neskôr však počty židovského obyvateľstva klesajú a ŽNO prechádza pod rabinát Sabinov. V máji 1942 sa uskutočnili deportácie židovského obyvateľstva vo Veľkom Šariši a v jeho okolí do koncentračných táborov. Po skončení vojny sa preživší presťahovali do mesta Prešov a ŽNO zanikla.


GWŻ Veľký Šariš

Biorąc pod uwagę, że region Veľkého Šariša rozwijał się prężnie względem gospodarczym w okresie średniowiecza, istnieje wielkie prawdopodobieństwo, że Żydzi pojawili się tutaj – na terytorium Veľkého Šariša stosunkowo wcześnie. Jednakże, nie dysponujemy żadnymi pisemnymi informacjami z okresu średniowiecza, które by ten pogląd potwierdzał. Tym niemniej już na początku XVIII wieku mamy informacje, które mówią o obecności 74 Żydów w siedzibie Veľkého Šariša czyli w Šarišskej stolici. W ciągu XVIII wieku stopniowo rosła liczba Żydów, czego następstwem jest powstanie żydowskiej gminy wyznaniowej w miejscowości Veľký Šariš już pod koniec XVIII wieku. Około 1825 roku Veľký Šariš staje się również siedzibą rabinatu. Jednakże w późniejszym okresie, kiedy spada liczba ludności żydowskiej w miejscowości Veľký Šariš, tak żydowska gmina wyznaniowa Veľký Šariš tracą rabinat, co jest równoznaczne z tym, że żydowska gmina wyznaniowa będzie podlegać pod względem prawnym rabinatowi z siedzibą w miejscowości Sabinov. Druga wojna światowa odciska tragiczne piętno na historii Żydów miejscowości Veľký Šariš. W maju 1942 roku, ludność żydowska mieszkająca w Veľkom Šariši oraz żyjąca w jego okolicy zostaje deportowana do obozów koncentracyjnych. Po zakończeniu drugiej wojny światowej, ci żydowscy mieszkańcy Veľkého Šariša, którzy przeżyli Zagladę przeprowadzają się do miasta Prešov a co za tym idzie żydowska gmina wyznaniowa Veľký Šariš przestaje istnieć. 

Synagóga Bejt Midraš (slúžil aj ako dom modlitby) Veľký Šariš, Východná ulica, Veľký Šariš