Prvá synagóga (modlitebňa) Prešov, Jarková 26/35, Prešov (Aškenázi)

Prvá modlitebňa pravdepodobne spadá do druhej polovice 18. storočia a bola tajne zriadená a pri jarmočnom pobyte to bol židmi prenajatý objekt. Situácia židom totiž nedovoľovala usídľovať sa v slobodných kráľovských mestách. V tejto budove bol v roku 1928 zriadené prvé múzeum židovskej kultúry.

V stredoveku pomerne často mesto Prešov židia z dôvodu obchodu pomerne často navštevovali, ako o tom hovoria historické záznamy nakoľko bol Prešov slobodným kráľovským mestom, kde platil pre židov zákaz usídľovania sa a pobytu. Okolie Prešova však bolo židmi sporadicky osídľované. V polovici 18. storočia si židia z obchodných dôvodov na prenocovanie prenajali dom, kde si aj napriek zákazu zriadili modlitebňu. Po zrušení zákazu sa postupne osídľovanie Prešova začalo až začiatkom 19. storočia a toto obdobie sú visí aj zo založením Židovskej náboženskej obce v Prešove a neskôr od roku 1844 mala židovská obec aj zriadený vlastný rabinát v Prešove. To sa odzrkadlilo aj na počte kde v druhej polovici 19. storočia židia tvorili 10 % z celkového poctu ľudí. 

Nakoľko ortodoxní židia a odmietli reformovaný smer založili si v roku 1871 vlastnú Židovskú náboženskú obec v Prešove. Táto obec však spadala pod rabinát v Šarišských Lúkach. Neskôr bol aj Ortodoxný rabinát zriadený v Prešove koncom 19. storočia. 

Typológia synagógy: synagóga typu sedliackeho domu


Pierwsza Synagoga (Dom modlitwy) Preszów, ul. Jarková 26/35, Preszów (aszkenazyjska)

Pierwszy dom modlitwy pochodzi prawdopodobnie z drugiej połowy XVIII wieku i był potajemnie zakładany i wynajmowany przez Żydów w czasie targów. Sytuacja nie pozwalała Żydom na osiedlanie się w wolnych miastach królewskich. W tym budynku w 1928 roku powstało pierwsze muzeum kultury żydowskiej.

W średniowieczu Żydzi dość często odwiedzali miasto Preszów w celach handlowych, jak wynika z przekazów historycznych, ponieważ Preszów był wolnym miastem królewskim, w którym Żydom nie wolno było się osiedlać i przebywać. Okolice Preszowa były jednak sporadycznie zasiedlane przez Żydów. W połowie XVIII w. Żydzi wynajęli w celach handlowych dom, w którym mimo zakazu urządzili dom modlitwy. Po zniesieniu zakazu stopniowe zasiedlanie Preszowa rozpoczęło się dopiero na początku XIX wieku, z tym okresem wiąże się również powstanie Gminy Żydowskiej Wyznaniowej w Preszowie, a później od 1844 roku gmina żydowska miała w Preszowie również własny rabinat. Znalazło to również odzwierciedlenie w liczbie, gdzie w drugiej połowie XIX w. Żydzi stanowili 10% ogółu mieszkańców. 

Ponieważ ortodoksyjni Żydzi odrzucili kierunek reform, w 1871 r. założyli w Presowie własną żydowską gminę wyznaniową. Gmina ta jednak podlegała rabinatowi w Szariszkich Lukach. Później, pod koniec XIX wieku, w Presowie powstał także rabinat prawosławny.

Typologia synagogi: synagoga w typie domu chłopskiego

Prvá synagóga (modlitebňa) Prešov, Jarková 26/35, Prešov (Aškenázi)